Özelge: İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, internet sitesi üzerinden canlı olarak katılımcılarla buluşup senaryo, öykü ve roman yazma üzerine pratik çalışmalar yaptığınız ayrıca hikaye, senaryo, öykü ve romanı olan kişilerin çalışmalarını danışmanlık kapsamında düzelttiğiniz belirtilerek, söz konusu çalışmalarınız dolayısıyla basit usulden yararlanıp yararlanamayacağınız ile söz konusu çalışmaları evinizin bir odasında yapmanız nedeniyle emsal kira bedelinin nasıl hesaplanacağı konusunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde, her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtildikten sonra, ticari kazancın, Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve Gelir Vergisi Kanunu’nda yazılı gerçek (Bilânço veya işletme hesabı esası) veya basit usullere göre tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
Ticari faaliyet, bir türlü emek-sermaye organizasyonuna dayanmakta olup kazanç sağlama niyet ve kastının bulunup bulunmaması böyle bir organizasyon tarafından icra edilen faaliyetin “ticari faaliyet” olma niteliğine etki etmemektedir. Ancak, bir faaliyetin “ticari faaliyet” sayılabilmesi için, kazanç sağlama niyet ve kastı gerekmemekle birlikte faaliyeti icra eden organizasyonun bütün unsurlarıyla birlikte değerlendirildiğinde kazanç sağlama potansiyeline sahip olması gerektiği ortaya çıkmaktadır.
Aynı Kanunun 46 ncı maddesinde, 47 ve 48 inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançlarının basit usulde tespit olunacağı belirtilmiş, anılan maddelerde ise basit usule tabi olmanın genel ve özel şartları açıklanmıştır. Kanunun 51 inci maddesinde de basit usulün hududu gösterilmiş olup, birinci fıkrasının (8) numaralı bendinde; tavassut işi yapanların (dayıbaşları hariç) basit usulden faydalanamayacakları hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 65 inci maddesinde “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır…” hükmü yer almıştır.
Yine aynı Kanunun “Serbest Meslek Erbabı” başlıklı 66 ncı maddesinin birinci fıkrasında; “Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.” hükmü yer almıştır.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca,
- Ticari bir organizasyon ve sermaye unsuru hakim olmaksızın şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye ve ihtisasa dayanarak kendi nam ve hesabınıza, internet sitesi üzerinden katılımcılarla buluşarak senaryo, öykü ve roman yazma üzerine yaptığınız pratik çalışmalar ile hikaye, senaryo, öykü ve romanı olan kişilerin çalışmalarını düzeltme kapsamında yaptığınız danışmanlık faaliyetinden elde edilen kazancın, Gelir Vergisi Kanununun serbest meslek kazancına ilişkin hükümleri çerçevesinde,
- İnternet sitesi üzerinden ikinci kişilere ait senaryo, hikaye, öykü ve roman çalışmalarının satışına aracılık etmeniz halinde, bu faaliyetiniz neticesinde elde edeceğiniz gelir, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanca ilişkin hükümleri çerçevesinde,
vergiye tabi tutulması gerekmektedir.
Diğer taraftan, ticari kazanç kapsamında vergiye tabi tutulması gereken faaliyetin aracılık işi kapsamında olması nedeniyle, Gelir vergisi Kanununun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca basit usulden faydalanmanız mümkün bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
