1. İşyeri kira gelirleri yıllık 22.000 TL’yi aşıyorsa beyana tabidir
Gayrimenkulleri işyeri olarak kiralayan kişi ve kuruluşlar, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapacaklardır. Yani işyerinin kiracıları, ödeyecekleri kira üzerinden vergi keseceklerdir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kuruluşlar kiracı sıfatıyla yapmış oldukları işyeri kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden yüzde 20 oranında stopaj (tevkifat) yapmak zorundadırlar.
Bunlar
Kimlerin vergi kesintisi yapmak zorunda olduğu Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılmıştır. Buna göre işleriyle ilgili olarak yapmış oldukları ödemelerden vergi kesintisi (tevkifat) yapmak zorunda olanlar şunlardır:
- Kamu idare ve müesseseleri,
- İktisadî kamu müesseseleri, – Sair kurumlar,
- Ticaret şirketleri, – İş ortaklıkları,
- Dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri,
- Kooperatifler,
- Yatırım fonu yönetenler,
- Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı,
- Zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler.
- Gayrimenkulu kiralayan mükellef basit usulde vergiye tabi ise; kira ödemesi üzerinden herhangi bir vergi kesintisi yapılmaz.
Kiraya verilen gayrimenkulün hem mesken ve hem de işyeri olarak kullanılması halinde ise; kiralanan yerin tamamı veya bir kısmı işyeri olarak kullanıldığı sürece, kira bedelinin tamamı vergi kesintisine tabi olacaktır.
Öte yandan Gelir Vergisi Kanunu’nun 86. maddesinde 2010 yılında elde edilen ve vergi kesintisine tabi tutulan işyeri kira gelirinin 22.000 TL’nin altında kalması halinde beyan edilmeyeceği belirtilmiştir. Bu tutarı aşan işyeri kira gelirleri ise beyan edilecektir. Bu beyan sırasında ise yukarıda belirttiğimiz gider indirimleri aynen uygulanır.
2. İşyeri kira gelirinde yıllık 95.680 TL’ye kadar vergi ödemesi çıkmıyor
22.000 TL’yi aşan işyeri kira geliri beyan edilecek. Beyannamede hesaplanan gelir vergisinden yıl içinde yapılan vergi kesintilerinin düşülmesi (mahsup edilmesi) gerekiyor. Vergi kesintisinde oranın yüzde 20, gelir vergisi tarifesinde de ilk dilimin yüzde 15 olması nedeniyle, bu mahsup nedeniyle 95.680 TL’ye kadar işyeri kira gelirleri ilave vergi doğurmuyor.
100.000 TL işyeri kira geliri ise yalnızca 270 TL gelir vergisi doğuruyor. (Bu hesaplama götürü gider yöntemi uygulandığı varsayımı üzerinedir.) Değerli okurlarım, yukarıda sadece kira geliri elde eden mükelleflerin vergilendirilmesine ilişkin kısa hatırlatmalar yaptım. Aslında görüleceği üzere, oldukça karmaşık bir sistemden bahsettik. Bu kira gelirlerinin yanında başka gelir unsurlarının elde edilmesi durumunda ise olay daha karmaşık bir hal alıyor.
Yazımı daha basit, daha anlaşılır ve herkesin kolaylıkla uygulayabileceği bir vergi sistemi dileğiyle sonlandırıyorum.
Kaynak: Cumhuriyet gazetesi (Yahya Arıkan)
