İç kaynaklardan sermaye artırımı yapılması sonucu verilen bedelsiz hisse senetleri, ilgili iştirak veya bağlı ortaklık hesabının borcuna nominal bedelle kaydedilir.Ancak, sermayeye ilave edilen iç kaynak unsuruna göre alacaklı hesap farklılık göstermektedir. Eğer, sermaye artırımı yasal yedekler dışındaki kâr yedeklerinden yapılmışsa, bir kâr dağıtımı söz konusu olacaktır. Sermaye artırımı, sermaye yedeklerinden yapılmışsa, herhangi bir kâr dağıtımı söz konusu değildir ve dağıtılan bedelsiz hisse senedi tutarınca pasifte bir karşılık hesabı açılacaktır. Buna göre muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır"
Bedelsiz hisse senetleri, iştirak veya bağlı ortaklığın yasal yedekler dışındaki yedek akçelerini veya dağıtılmamış karlarını sermayesine ilave etmesiyle elde edilmişse, ana şirketin yapacağı kayıt:
/
242 İŞTİRAKLER
(nominal değerle) xxx
640 İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ xxx
/
– Bedelsiz hisse senetleri, iştirak veya bağlı ortaklıklar bünyesinde sermaye yedeklerinin (örneğin, yapılan yeniden değerleme sebebiyle oluşan değer artış fonlarının) sermayeye eklenmesi sonucu elde edilmişse, ana şirketin yapacağı kayıt:
/
242 İŞTİRAKLER (nominal değerle) xxx
523 İŞTİRAKLER YENİDEN DEĞERLEME ARTIŞLARI xxx
/
SONUÇ
Türk mevzuatına göre, bedelsiz hisse senedi verilmesine yol açan sermaye artırımının hangi özkaynak unsurundan yapıldığı muhasebeleştirme açısından önem kazanmaktadır. Kâr yedeklerinden karşılanan sermaye artırımları sonucunda ortaklarca bedelsiz hisse senedi elde edilmesi, şirket açısından kâr dağıtımı ve ortaklar açısından ise kâr payı hükmündedir. Sermaye yedeklerinin sermayeye ilavesinde ise, herhangi bir kâr dağıtımı söz konusu değildir. Çünkü sermaye yedekleri, şirketin vergiye tabi karından ayrılan bir unsur olmayıp, çeşitli değerleme farkları dolayısıyla sermayede meydana gelen kayıpları karşılamak amacıyla oluşturulan fonları ifade etmektedir. Dolayısıyla, bunların sermayeye ilavesi ile sermayede gerçek anlamda bir artış meydana gelmemektedir.
Ülkemizde sermaye piyasasının gösterdiği gelişmeler ve yasal düzenlemelerin teşviki, şirketleri iç kaynaklardan sermaye artırımına yöneltmektedir. İMKB’de işlem gören şirketler incelendiğinde, sermaye artırımlarında sadece dış kaynaklardan değil, önemli bir tutarda iç kaynaklardan da yararlandıkları görülmektedir.(17) Bu durum, ülkemizde iç kaynaklardan sermaye artırımı uygulamasının yerleştiğini ve şirketler tarafından daha çok tercih edildiğini göstermektedir.
Kaynak:Mevzuat Dergisi
