Maddi Olmayan Duran Varlıklar Bir harcama şeklinde ortaya çıkan ve fiziki yapıya sahip olmayan duran varlıklardır. Bunlar da maddi duran varlıklar gibi bir yıldan daha uzun süre kullanılan, aşınma yıpranma ve değer kaybına uğrayan değerlerdir.
Maddi olmayan duran varlıklar:
- Patentler
- İmtiyazlar
- Şerefiye
- Ticaret Ünvanı
- Ticari Marka
- Telif Hakları
- Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri
- Araştırma ve Geliştirme Giderleri
- Özel Maliyet Bedeli
olarak sınıflandırılırlar. Bilgisayar programları da maddi olmayan duran varlıklar arasında sayılmaktadır. Günümüzde bir çok firma bilgisayar programlarını yurtdışından almakta ve bu programların muhasebeleştirilmesi aşamasında sorunlar yaşamaktadır.
Yurt dışından satın alınan bilgisayar programları KVK’nın 30. maddesine göre şirkette kullanılmak için alındıysa, çoğaltıp satma gibi bir amaç yoksa "stopaj" yapılmayacaktır. Dar mükelleflerin (yurt dışındaki bilgisayar programı satıcısının) Türkiye’den elde ettiği gelir ticari kazanç olmaktadır. Bu kabil kazançlar Türkiye’de sorumlu sıfatıyla KDV’ye tabi değildir.
“Yurtdışında mukim firmalara, şirkette kullanılmak üzere daha önce piyasada bulunmayan bir bilgisayar programının özel olarak hazırlatılması halinde, yurtdışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç, serbest meslek kazancı niteliği taşıyacağından 2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca % 20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Copyright" kapsamında bir bilgisayar programının çoğaltılma, değiştirme, topluma dağıtma, gösterme vb. gibi haklarının satın alınması halinde, şirketiniz tarafından bir gayri maddi hak elde edilecek olup, yurtdışında mukim firmaya yapılacak söz konusu gayri maddi hak bedeli ödemelerinden 2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca % 20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.
Yurtdışında mukim firmalara, şirketinizde kullanılmak üzere daha önce piyasada bulunmayan bir bilgisayar programının özel olarak hazırlatılması halinde, yurtdışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç, serbest meslek kazancı niteliği taşıyacağından 2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca % 20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir." ( www.ivdb.gov.tr/Mukteza/2008/kurumlarvergisi2008/8581.htm )
Program aktifleştirilmelidir. Program şirkete veya sektöre uyarlanıyor ise uyarlama çalışmaları için yapılan ödemeler de dahil edilerek aktifleştirilmelidir.
VUK 333 sayılı tebliğdeki listede bilgisayar yazılımları için üç yıllık bir amortisman süresi öngörülmüştür. 365 seri nolu VUK Genel Tebliği’nde lisans ödemeleri için 15 yıllık sürede amortisman öngörülmüştür. Bilgisayar yazılımları özel olarak düzenlenmiş olduğundan ister satın alınsın, ister şirkete özel yazdırılsın, isterse de kullanım hakkı alınsın yapılan ödeme "bilgisayar yazılım" ödemesidir ve bu çerçevede 3 yılda amorti edilmelidir. (http://www.gib.gov.tr/fileadmin/mevzuatek/eski/verusulteb333ek.html)
Bilgisayar programları danışmanlık ücretleri doğrudan gider yazılır. Diğer yıla sarkan ödemeler ilgili yılında dikkate alınacaktır.
İdare 26.04.2002 tarih ve 18720 sayılı yazısı ile, KDV Kanununun 21. maddesine atfen, değeri veya maliyeti, ithal taşıyıcı ortamdan ayrılabilen verilerin kıymetinin, gümrükte katma değer vergisi matrahına dahil edilerek işlem yapılması gerektiğini belirtmiştir.
Bilgisayar programları güncelleme (upgrade, update) tutarları yıllık (amortisman) doğrudan gider yazabilme sınırını aşıyorsa bilgisayar programının kalan amortisman süresince amorti edilmesi söz konusu olacaktır. Ancak program amorti olmuşsa veya yapılan ödeme yeni bir versiyon ödemesi mahiyetinde ise yeni bir bilgisayar yazılımı gibi üç yılda amortismana tabi tutulmalıdır.
Okan Yıldız
