Günlerdir kan kaybeden piyasalar Çin'in 600 milyar dolarlık teşvik paketini genişleteceği umuduyla dün yükselişe geçti. Ama bu olumlu hava geçici olabilir.
İki haftadır Doğu Avrupa kabusu ile çakılan küresel piyasalar adeta umut arayışına girdi. İki haneli yüzdelerde büyürken en büyük ticari ortaklarının resesyona girmesi ile ihracat merkezli ekonomisinde sert kayıplar gören Çin'in dün Asya bölgesine el verecek yeni ekonomik planlar üzerinde çalıştığı haberleri, piyasalara moral verdi.
Kasım ayında açıklanan 600 milyar dolara varan mali teşvik paketinin altyapı ve üretim alanlarına ayrılan bölümünün artırılacağını belirten Pekin'in paketin boyutunu büyütmesi de gündemde. Çin hükümeti tarafından yapılan açıklamada gelişmekte olan ülkelere yapılan yatırımların azalmayacağı belirtildi. Bu açıklama küresel ekonominin motoru olan ABD ve Avrupa'nın köşeye sıkıştığı bir dönemde Çin'in ekonominin çarklarını yağlayacağı yönünde algılanınca piyasalar Asya merkezli bir toparlanma yaşadı.
Çin'in ekonomiyi canlandırma planlarının genişleyeceği beklentisi ile Çin borsası yüzde 6'nın üzerinde bir çıkışla son 4 ay içindeki en hızlı yükselişini görürken, salı günü son 25 yılın dibini gören Japon Nikkei 100 endeksi yüzde 0,85, Singapur'un Straits Times endeksi yüzde 1,04, Hong Kong'un Hang Seng endeksi ise yüzde 2,47 yükseldi. En büyük ticari ortaklarından biri olan ve ekonomisindeki yavaşlama ile birlikte donan talep yüzünden ihracat kaleminde gözle görülür bir boşlukla karşılaşan Avrupa'da ise piyasalar yüzde 1'in üzerinde açıldı. İngiliz FTSE 100 endeksi yüzde 1,49, Alman DAX endeksi yüzde 2,55, Fransız CAC 40 endeksi yüzde 1,89 çıkış yaşadı. ABD de Dow Jones endeksi yüzde …, Nasdaq ise yüzde … yükseldi.
Çıkışlar kısa süreli
Ancak uzmanlara göre Çin'in harcama paketini büyütmesi ya da piyasayı destekleyici yeni hamlelerde bulunması tüm dünyadan kötü ekonomik verilerin geldiği bir dönemde küresel piyasalarda ancak kısa süreli çıkışlar yaratabilir. Nitekim ABD'de ekonomik büyüme 2008'in son çeyreğinde yüzde 6,8 çakılırken, Euro Bölgesi de yüzde 6 daraldı. Doğu Avrupa ekonomileri arasında Ukrayna gibi iflas zilleri çalanlar var. Ayrıca dünya çapında bankacılık ve finans sektörüne ilişkin kaygılar da artıyor. Sigorta devi AIG'nin ABD tarihinin en büyük şirket zararını yazmasının ardından devletten 30 milyar dolar daha yardım alarak ikinci kez kurtarılması piyasaların psikolojisini zaten bozmuştu. Doğu Avrupa'ya verdiği milyarlarca dolar kredinin geri ödemesi konusunda endişeye düşen Batı Avrupalı bankalar da risk tablosunda bulunuyor.
