Ali BEBA
Referans Gazetesi Yazarı
Vergi mükelleflerinin vergi kanunlarını çeşitli şekillerde ihlal etmeleri nedeniyle vergi kaybına neden olmaları durumunda sonradan bu yanlıştan dönmek belli şartlarda mümkün. Vergi kanunlarını bilerek veya bilmeyerek ihlal etmiş olan mükellefleri vergi sistemi içerisinde tutabilmek ve bu fiiller dolayısıyla hazinenin uğradığı kaybı telafi edebilmek için pişmanlıkla bu fiillerini bildirmek suretiyle beyanlarını düzeltme imkanı bulunuyor. VUK’un 371. maddesinde kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber veren mükelleflere bazı kolaylıklar sağlanıyor. Pişmanlık ve ıslah talebinde bulunan bu mükelleflere vergi ziyaı cezası kesilmemekte, yalnız vergi aslı ile pişmanlık zammı adı altında gecikme faizi talep edilmekte. Vergi mükellefleri gibi vergi sorumluları, vergi ziyaı sonucuna yol açan fiile iştirak ve yardım edenlerle bu fiili teşvik edenler de bu hükümlerden faydalanabilecek. Ancak pişmanlık talebinde bulunulması vergi ziyaına bağlı olmadan kesilmesi gereken usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının kesilmesini engellemiyor. Bu arada hemen vergi mükellefleri açısından da asıl yaptırımı olan ceza türünün vergi ziyaı cezası, kaçakçılık ve kaçakçılığa iştirak suçları olduğunu belirtmek gerekir.
Vergi Mükelleflerinin Pişmanlık Ve Düzeltme Hükümlerinden Faydalanabilmeleri İçin Belli Şartların Yerine Getirilmesi Gerekiyor.
1- Pişmanlık Sadece Beyana Dayanan Vergilerde Uygulanabilir:
Öncelikle pişmanlık hükümlerinden faydalanabilmek için vergi ziyaına neden olan fiilin beyana dayanan bir vergiye ait olması gerekiyor. İdarece tarh edilen vergiler ile tahakkuku tahsile bağlı vergiler için pişmanlık hükümleri uygulanamaz. Bu nedenle damga ve harç vergileri, motorlu taşıtlar vergileri için pişmanlıktan faydalanmak mümkün değil. Ayrıca emlak vergisinde pişmanlık talebinde bulunulamayacağı kanunda belirtilmiş olduğundan pişmanlıktan faydalanılamaz.
2- Vergi Ziyanının Gerçekleşmiş Olması Gerekir:
Vergi kanunlarının ihlali nedeniyle vergi ziyaı meydana gelememişse pişmanlıktan yararlanılamaz. Örneğin, zamanında verilmeyen bir KDV beyannamesinin sonradan verilmek istenmesi durumunda önceki dönemden devreden vergi bulunması nedeniyle ödenmesi gereken bir vergi ve buna bağlı bir ceza ortaya çıkmıyorsa pişmanlık hükümlerinden faydalanılamaz.
3- Pişmanlık Talebinin Bir Dilekçe İle Bildirilmesi Gerekiyor:
Pişmanlık talebinde bulunan mükelleflerin bu taleplerini yazılı olarak yapmaları gerekiyor. Dilekçe için herhangi bir şekil şartı bulunmuyor. Dilekçede sadece vergi ziyaını gerektiren fiil ili bunun sonucu oluşan vergi ziyaının bildirilmesi yeterli.
4- Dilekçeden Önce Aynı Hususun Başkaları Tarafından İhbarda Bulunulmamış Veya İncelemeye Başlanmamış Olması Gerekiyor:
Pişmanlık müessesesinin mantığı gereği vergi mükelleflerinin ceza gerektiren olayı henüz ortaya çıkmadan kendiliklerinden haber vermeleri gerektiğinden mükelleften önce konunun bir muhbir tarafından idareye bildirilmiş olması durumunda pişmanlıktan yararlanılamaz. Pişmanlık talebinde bulunan mükellefin böyle bir konuda ihbarda bulunulduğunu bilmemesi sonucu değiştirmiyor. Ancak ihbarın resmi bir makama yazılı olarak yapılması, sözlü yapılmışsa bu durumun tutanağa bağlanması ve dilekçe ve tutanağın resmi kayıtlara geçirilmiş olması gerekiyor. İhbarda bulunulacak makam için bir sınırlama söz konusu değil. İhbar vergi idaresine yapılabileceği gibi emniyet veya savcılığa da yapılabilir.
Bir vergi incelemesine başlandıktan sonra pişmanlıkta bulunmak mümkün değil. Başlanılan bir vergi incelemesi bütün vergiler yönüyle pişmanlıktan faydalanmayı engeller. İncelemeye başlandığının tutanakla tespit edilmesi veya inceleme dairede yapılacaksa, davet yazısının mükellefe tebliğ edilmiş olması gerekir. Mükellef nezdinde incelemeye başlandığına ilişkin bir tespit yapılmadan incelemeye başlanıldığına dair yazının ilgili vergi dairesine gönderilmiş olması pişmanlıktan yararlanmayı engellemez. Ancak incelemenin türü ve kapsamı önemli değil; tam, sınırlı ya da kısa inceleme olması fark etmez. Herhangi bir incelemeye başlanmış olması yeterli. Vergi inceleme elemanlarınca vergi dairelerinde dosya üzerinden genel bir inceleme başlatılmış olması durumunda ise pişmanlık talebinde bulunulabilecek.
5- Dilekçe Tarihinden İtibaren 15 Gün İçinde Beyannamenin Verilerek Eksikliğin Giderilmesi Gerekir:
Vergi mükelleflerinin cezayı gerektiren fiilini haber verme tarihinden itibaren 15 gün içinde;
-hiç beyanname verilmemesi durumlarında beyannamenin verilmesi,
-eksik veya noksan yapılan vergi beyanlarının tamamlanması veya düzeltilmesi,gerekiyor.
Sürenin geçirilmesi durumunda pişmanlıktan faydalanmak mümkün değil. Bu süre ancak mücbir sebep durumlarının varlığı halinde uzayabilir, aksi durumda uzaması söz konusu değil.
6- Dilekçenin Verildiği Tarihten İtibaren 15 Gün İçinde Vergi Ve Pişmanlık Zammının Ödenmesi Gerekir:
Pişmanlıkla bildirilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin pişmanlık zammı ile birlikte en geç haber verme tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenmesi gerekiyor. Pişmanlık zammı; ödemesi geciken vergilere ödemenin geciktiği her ay ve kesri için gecikme faizi uygulanmak suretiyle hesaplanacak.
Gerek verginin gerekse pişmanlık zammının zamanında ve eksiksiz olarak ödenmemesi durumunda pişmanlık hükümlerinden faydalanmak mümkün olmadığından ödeme konusunda ödeme ve süreler konusunda hassas davranılması gerekiyor.
Pişmanlık Ve Düzeltmeden Yararlanma Altı Şartı
1- Pişmanlık sadece beyana dayanan vergilerde uygulanabilir
2- Vergi ziyanının gerçekleşmiş olması gerekir
3- Pişmanlık talebinin bir dilekçe ile bildirilmesi gerekiyor
4- Dilekçeden önce aynı hususun başkaları tarafından ihbarda bulunulmamış veya incelemeye başlanmamış olması gerekiyor:
5- Dilekçe tarihinden itibaren 15 gün içinde beyannamenin verilerek eksikliğin giderilmesi gerekir:
6- Dilekçenin verildiği tarihten itibaren 15 gün içinde vergi ve pişmanlık zammının ödenmesi gerekir:
Kaynak : Refereans Gazetesi
