Bir ticari alacak hakkı ortaya çıktığında, örnek olarak,
_________________________________ / ______________________________
120 ALICILAR 118.000
120.01 Mehmet Öz 118.000
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 100.000
391 HESAPLANAN KDV 18.000
391.01 Satış KDV
Kredili mal satışı .
_________________________________ / ______________________________
şeklinde yevmiye maddesi yazılacaktır.
Senet alındığında yazılacak yevmiye maddesi;
_________________________________ / ______________________________
100 KASA 36.000
121 ALACAK SENETLERİ 200.000
121.01 Alacak Senet Portföyü
Ali İnce 30.5.19X1 Vad. 100.000
AII İnce 30.6.19X1 Vad. 100.000
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 200.000
391 HESAPLANAN KDV 36.000
391.01 Satış KDV
Peşin ve senetli mal satışı
_________________________________ / ______________________________
şeklinde olıır. Daha doğru bir kayıt olarak yazılacak yevmiye maddeleri ilk önce Ali İnce'nin hesabını borçlandırmak, daha sonra verdikleri ile alacaklandırmak olmalıdır. Böylece işletmeye giren değerlerin esas kaynağı kaybedilmemiş olur.
_________________________________ / ______________________________
120 ALICILAR 236.000
120.02 Ali İnce 236.000
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 200.000
391 HESAPLANAN KDV 36.000
391.01 Satış KDV
Mal satış
_________________________________ / ______________________________
_________________________________ / ______________________________
100 KASA 36.000
121 ALACAK SENETLERİ 200.000
121.01 Alacak Senet Portföyü
Ali İnce 30.5.19X1 Vad. 100.000
AII İnce 30.6.19X1 Vad. 100.000
120 ALICILAR 236.000
Tahsilatın Kaydı
_________________________________ / ______________________________
Bir alacak tahsil edildiğinde;
_________________________________ / ______________________________
100 KASA 50.000
120 ALICILAR 50.000
120.03 Mehmet Öz 50.000
Tahsilatın kaydı
_________________________________ / ______________________________
veya bir alacak senedi tahsil edildiğinde;
_________________________________ / ______________________________
100 KASA 100.000
121 ALACAK SENETLERİ 100.000
121.01 Alacak Senet Portföyü
Ali İnce 30.5.20X1 Vad.Senet
Senedin tahsili
_________________________________ / ______________________________
yevmiye maddeleri yazılacaktır.
Müşterilerden aldığımız alacak senetleri borçlu olduğumuz kişi veya işletmeye verilirse (ciro) edilirse:
_________________________________ / ______________________________
320 SATICiLAR 125.000
320.01 Metin Aşı 125.000
121 ALACAK SENETLERİ 125.000
121.01 Alacak Senet Portföyü
15.8.20X1 Vad. Senet 125.000
Müşteri senedinin cirosu
_________________________________ / ______________________________
şeklinde yevmiye maddesi yazılacaktır. Ayrıca, bu yevmiye maddesinden başka ciro edilen senetlerin ödenmemesi durumunda ciranta olarak senedi ödeyeceğimiz için sorumluluğumuzu belirten NAZIM HESAPLARIN açılması gerekir.
Nazım Hesaplar işletmede bulunan fakat mülkiyeti işletmeye ait olmayan bazı değerlerin ve işletmenin bazı faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan sorumlulukların gösterilmesinde kullanılan hesaplardır.
Nazım hesaplar yevmiye kayıtlarında aynı maddede karşılıklı olarak yer alırlar. Nazım hesaplardan biri borçlu olarak kaydedilirken diğeri alacaklandırılır. Nazım hesaplar asli hesap olarak tanımladığımız bilanço hesabıyla birlikte aynı yevmiye maddesinde yer almazlar. Defteri kebirde ve mizanlarda yer alırlar. Bilanço düzenlenirken aktif ve pasif toplamlarına dahil edilmeyip, bu toplamların altında yer alırlar.
_________________________________ / ______________________________
900 BORÇLU NAZIM HESAPLAR 125.000
900.01 Cirolarımızdan Alacaklar
901 ALACAKLI NAZlM HESAPLAR 125.000
900.01 Cirolarımızdan Borçlar
Senet cirosu sebebiyle sorumluluğun gösterilmesi
______________________________ / ____________________________
Alacak senetleri elden tahsil edilmeyip bir banka aracılığı ile tahsil edilebilir. Bu durumda, vadesi gelmemiş senetler, senedin alacaklısı namına tahsil edilmek üzere aracı bir kurum olarak bankaya verilir. Banka, senedin alacaklısının (Senedin tahsil edilmesinl isteyenin) arzusuna uyârak protestolu veya protestosuz olarak senedin tahsilini gerçekleştirir. Banka senet tahsili doİayısıyla yaptığı harcamaları senet tııtanndan veya senedin tahsilini isteyenin hesabından düşer.
Tahsil edilmek üzere bankaya senet verildiğinde senetlerin mülkiyeti işletmeye ait olduğundan;
_________________________________ / ______________________________
121 ALACAK SENETLERİ 195.000
121.02 Tahsile Verilen Senetler
30.8.20X1 Vad. Senet 95.000
15.9.20X1 Vad. Senet 100.000
121 ALACAK SENETLERİ 195.000
121.01 Alacak Senetleri Portföyü
Tahsils verilen senetlerin kaydı
_________________________________ / ______________________________
şeklinde yevmiye maddesi yazılacaktır. Tahsile Verilen Senetler geçici bir aktif hesaptır. Bu hesap dönemsonuna kadar kapanmadığı takdirde Bilançonun aktifinde yer alır.
Tahsile verilen senetlerden vadesi gelip tahsil edilenler banka dekontu ile bildirildiğinde;
_________________________________ / ______________________________
102 BANKALAR 140.000
102.01 Ziraat Bankası 3082 Hs. 140.000
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
770.06 Senet Tahsil Masrafları 10.000
121 ALACAK SENETLERİ 150.000
121.02 Tahsile Verilen Senetler
30.8.20X1 Vad. Senet 150.000
Senedin tahsil edilmesi
_________________________________ / ______________________________
yevmiye maddesi yazılır.
Tahsile verilen senetlerin tahsil edilemeyip protesto olması halinde ise, işletmenin eİinde protesto olmuş bir senet olacağından
Protestolu Senetler hesabı borçlandırılacak, protesto işlemi ile ilgili masraflar ve diğer masraflar gider hesabı olarak gösterilecektir. Banka, bu gibi masrafları işletmenin hesabından düşeceğinden Bankalar
hesabı ve Tahsile Verilen Senetler hesabı alacaklandırılacaktır.
_________________________________ / ______________________________
121 ALACAK SENETLERİ 100.000
121.04 Protestolu Senetler
15.9.X1 Vadeli Senet
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 5.000
770.07 Protesto Masrafları 4.000
770.08 Banka masrafları 1.000
102 BANKALAR 5.000
102.01 Zıraat Bankası 3082
121 ALACAK SENETLERİ 100.000
121.02 Tahsile Verilen Senetler
15.9.20X1 Vadeli. Senet 100.000
Tahsile verilen senedin protesto olması
_________________________________ / ______________________________
Protestolu Senetler ve Protesto Masrafları protesto olan senedin borçlusu (senedi işletmeye ciro eden) hesabına devredilerek kapatılır.
_________________________________ / ______________________________
120 ALICILAR 105.000
120.02 Ali İnce 105.000
121 ALACAK SENETLERİ 100.000
121.04 Protestolu Senetler
15.9.20X1 Vadeli senet 100.000
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 5.000
770.07 Protesto Masraflan 5.000
Protestolu senedin ve masrafının borçlunun
hesabına devri
_________________________________ / ______________________________
Protestolu senetler senet borçlusu hesabına devredilmediği takdirde dönem sonuna kadar kapatılmazsa bilançonun aktifinde yer alır:
Alacak senetleri vadelerinden önce bir bankada veya herhangi bir mali kuruluşda paraya çevrilirse (iskonto ettirilirse, kırdırılırsa) senedi paraya çeviren kuruluş senedi iskontoya tabi tutarak vade farkına isabet eden faizi ve masrafları keserek senet tutarını ödeyecektir.
_________________________________ / ______________________________
100 KASA 400.000
780 FİNANSMAN GİDERLERİ 100.000
780.03 Senet İskonto Gideri 100.000
121 ALACAK SENETLERİ 500.000
121.01 Alacak sen.portföyü
30.4.20X2 Vad. Senet 500.000
Alacak senedinin iskonto ettirilmesi
_________________________________ / ______________________________
İskonto ettirilen senet tutarı senedi iskonto eden bankada açılacak bir hesaba yatırılırsa Kasa hesabı yerine ilgili Banka hesabı yazılacaktır.
Alacak senetleri bir bankaya teminat olarak bırakıldığında;
________________________________ / ______________________________
121 ALACAK SENETLERİ 1.000.000
121.03 Teminata Verilen Senetler
30.4.20X2 Vad. Senet 350.000
15.5.20X2 Vad. Senet 400.000
30.5.20X2 Vad. Senet 250.000
121 ALACAK SENETLERİ 1.000.000
121.01 Al. Sen. Portföyü
30.4.19X2 Vad. Senet 350.000
15.5.19X2 Vad. Senet 400.000
30.5.19X2 Vad. Senet 250.000
Teminat olarak bırakılan senetlerin kaydı
_________________________________ / ______________________________
şeklinde kaydedilecektir. Teminata Verilen Senetler hesabı bir geçici aktif hesap olup dönemsonuna kadar kapanmadığı takdirde bilançonun aktifınde ALACAK SENETLERİ hesabının alt hesabı olarak yer alır.
Senet yerine bazı durumlarda poliçe kullanılmaktadır
