Günümüzde uygulanan çift taraflı kayıt sistemi olarak tanımlanan muhasebe kayıt sistemi Temel Muhasebe Eşitliği ile izah edilir. Temel muhasebe eşitliği muhasebe kayıt sisteminin esasını ve mantığını oluşturur.
Temel muhasebe eşitliği mali tablolardan "Bilanço"nun yazı ile ifadesi olmaktadır. Daha önce açıklandığı gibi bilançonun aktif ve pasif taraftarlarını oluşturan fon kullanım yerleri ve fon kaynaklarının birbirine eşit olması muhasebe temel eşitliğini meydana getirmiştir. Bilançonun; fon kullanım yerlerini ifade eden aktifinde Mevcutlar ve Alacaklar, fon kaynaklarını gösteren pasifinde Borçlar ve ÖzkaynakIar yer almaktadır. Mevcutlar işletmenin sahip olduğu fiziki yapıya sahip değerlerini; alacaklar bir hak şeklinde ortaya çıkan işletmenin üçüncü şahıslardan talep ettiği alacaklarını; borçlar işletmenin üçüncü şahıslara olan yükümlülüklerini; öz kaynaklar işletmenin esas sermayesi ile dağıtılmamış kârlarının ve dönem kârının toplamını, dönem zararı varsa bunun düşülmesini ifade eder.
O halde, temel muhasebe eşitliğini;
AKTİF = PASİF
eşitliğinden giderek,
MEVCUTLAR+ALACAKLAR=BORÇLAR+ÖZKAYNAKLAR
şeklinde yazabiliriz. Özkaynakların sermaye + kâr veya – zarar'a eşit olması ve kâr ve zararın toplam gelirlerle toplam giderler farkından oluşması sebebiyle temel muhasebe eşitliğini daha açık olarak:
MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + SERMAYE + GELİRLER – GİDERLER
şeklinde ifade edebiliriz.
Temel muhasebe eşitliğinde yer alan mevcutlar, alacaklar, borçlar, sermaye, gelirler ve giderler gerçekte işletme faaliyetlerinin kabaca gruplandırılmasıdır. Bu gruplar, daha önce örnek olarak verdiğimiz Bilanço ve Kâr ve Zarar Cetvelinde yer alan isimler (hesaplar) gibi birçok hesabı kapsayan hesap gruplarıdır.
TEMEL MUHASEBE EŞİTLİĞİ
Günümüzde uygulanan çift taraflı kayıt sistemi olarak tanımlanan muhasebe kayıt sistemi Temel Muhasebe Eşitliği ile izah edilir. Temel muhasebe eşitliği muhasebe kayıt sisteminin esasını ve mantığını oluşturur.
Temel muhasebe eşitliği mali tablolardan "Bilanço"nun yazı ile ifadesi olmaktadır. Daha önce açıklandığı gibi bilançonun aktif ve pasif taraftarlarını oluşturan fon kullanım yerleri ve fon kaynaklarının birbirine eşit olması muhasebe temel eşitliğini meydana getirmiştir. Bilançonun; fon kullanım yerlerini ifade eden aktifinde Mevcutlar ve Alacaklar, fon kaynaklarını gösteren pasifinde Borçlar ve ÖzkaynakIar yer almaktadır. Mevcutlar işletmenin sahip olduğu fiziki yapıya sahip değerlerini; alacaklar bir hak şeklinde ortaya çıkan işletmenin üçüncü şahıslardan talep ettiği alacaklarını; borçlar işletmenin üçüncü şahıslara olan yükümlülüklerini; öz kaynaklar işletmenin esas sermayesi ile dağıtılmamış kârlarının ve dönem kârının toplamını, dönem zararı varsa bunun düşülmesini ifade eder.
O halde, temel muhasebe eşitliğini;
AKTİF = PASİF
eşitliğinden giderek,
MEVCUTLAR+ALACAKLAR=BORÇLAR+ÖZKAYNAKLAR
şeklinde yazabiliriz. Özkaynakların sermaye + kâr veya – zarar'a eşit olması ve kâr ve zararın toplam gelirlerle toplam giderler farkından oluşması sebebiyle temel muhasebe eşitliğini daha açık olarak:
MEVCUTLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + SERMAYE + GELİRLER – GİDERLER
şeklinde ifade edebiliriz.
Temel muhasebe eşitliğinde yer alan mevcutlar, alacaklar, borçlar, sermaye, gelirler ve giderler gerçekte işletme faaliyetlerinin kabaca gruplandırılmasıdır. Bu gruplar, daha önce örnek olarak verdiğimiz Bilanço ve Kâr ve Zarar Cetvelinde yer alan isimler (hesaplar) gibi birçok hesabı kapsayan hesap gruplarıdır.
