1. VUK madde 13 te belirtilen mücbir sebep hallerini sayarak, doğurduğu sonuçlarını belirtiniz?
2. Özel ödeme zamanlarını belirtiniz?
3. Resen tarh sebeplerini sayarak sonuçlarını belirtiniz?
4. Vergi Usul Kanununda belirtilen terkin maddesini açıklayınız?
5. V.U.K md 142 aramanın mahiyetini açıklayarak sonuçlarını belirtiniz?
6. İşe başlama bildirimi ile ilgili hükümleri belirtiniz?
7. Bina ve arazinin envantere alınması hükmünü açıklayınız?
8. Araba kiralama AŞ. Aktifinde kayıtlı değeri 5.000 tl birikmiş amortismanı 2.000 olan bir binek otosunu 2010 yılında 6.000 liraya peşin satmıştır ve ortaya çıkan karı yenileme fonuna aktarmıştır. 01.01.2011 tarihinde 10.000 liraya bir binek oto satın almıştır. Bu araç için normal %20 amortisman uygulanmaktadır. Şirketin bu satış dolayısıyla kar ve zararını hesaplayıp yenileme fonundan karşılanacak amortismanı hesaplayınız?
9. Bir A.Ş nin şüpheli alacakları işlemleri aşağıdaki gibidir:
– 01.11.2007 tarihinde aktife kayıtlı değeri 5.000 lira olan senetli alacak yapılan protestoya rağmen borçlusu tarafından ödenmemiştir.
– 05.11.2007 tarihinde işletme tarafından dava konusu yapılmış dava konusu yapılan 2.000 liranın kısmi teminatlıdır.
– 05.11.2008 tarihinde karşılık ayrılan alacağın yarısı tahsil edilmiştir.
Yukarıdaki işlemleri VUK açısından yorumlayınız?
10. ABC kolektif şirketin yıllara yaygın baraj ve otoyol işi, ayrıca bir demirci dükkânı bulunmaktadır. Şirket 2010 yılında baraj inşaatı için 45.000 TL, otoyol inşaatı 35.000 TL harcama yapmıştır. Şirketin demirci dükkanından o yılki elde ettiği hasılat ise 20.000 TL dir.Ayrıca şirket 2010 yılında faydalı ömrü 5 yıl olan bir kamyonu 180.000 TL ye satın almış ve bu kamyonu baraj inşaatında 15 gün, otoyol inşaatında 40 gün kullanmıştır.Şirketin 2010 yılı toplam genel gideri 42.000 TL dir.
Yukarıda verilenlere göre müşterek genel giderleri ve amortismanları dağıtınız?(yıl 360 gün kabul edilecektir)
11. Mükellef A 2011 yılında 24.000 TL mesken kira geliri elde etmiştir. Bu meskeni için almış olduğu kredilerin 2011 yılında 4.000 TL faizini ödemiştir. Ayrıca aynı mesken için 350 TL emlak vergisi, 150 TL ısıtma gideri, 500 TL amortisman, kendisi başka bir meskende kira oturduğu içinde 3.000 TL kira bedeli ve 1.000 TL sigorta primi ödemiştir. Başka bir geliri bulunmayan ve gerçek gider yöntemini seçen bu mükellefin 2011 yılında ödeyeceği vergiyi hesaplayınız?
Not: Gerçek gider yöntemini seçen vergi mükellefi, gelirlerinden hangi giderleri indirilebilir ?
1- Kiraya veren tarafından, kiraya verilen gayrimenkul için ödenen; aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,
2- Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile mütenasip olan idare giderleri,
3- Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri,
4- Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i
5- Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen, emlak vergisi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,
6- Amortismanlar,
7- Kiraya veren tarafından, kiraya verilen gayrimenkul için yapılan onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri ,
8- Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler,
9- Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kirayla oturdukları konut veya lojmanların kira bedeli [Dar mükelleflerin (yurt dışında işçi olarak çalışan Türk vatandaşlarımız da dar mükellef kapsamındadır) yabancı ülkelerde ödedikleri kira bedelleri hariç],
10- Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar,
brüt kira tutarından indirilir.
12. Un ticareti ile uğraşan A kolektif şirketinin bazı aylardaki un satışlarına ait bilgiler şöyledir:
|
Aylar |
Satış miktarı (kg) |
Satış tutarı (TL) |
|
Ekim 2011 |
4.000 |
12.000 |
|
Eylül 2011 |
4.500 |
13.050 |
|
Ağustos 2011 |
5.500 |
15.400 |
|
Temmuz 2011 |
6.000 |
16.200 |
Şirket ortakları satışa konu olan unları zaman zaman ailevi ihtiyaçları içinde kullanmaktadırlar. Bu kapsamda şirketin ortağı bay A maliyet bedeli 50.000 TL olan 20.000 kg unu 10 ekim 2011 tarihinde, diğer ortak bay B ise maliyet bedeli 78.000 TL olan 30.000 kg unu 15 eylül 2011 tarihinde evine götürmüştür. Bu işletmeden çekilen değerler ile ilgili herhangi bir mali işlem
yapılmamıştır. Şirketin bu 4 aydaki işlemleri dolayısıyla hesaplayacağı KDV’yi her ay ayrı olmak üzere hesaplayınız?
13. 6183’te belirtilen ihtiyati haciz sebep ve sonuçlarını belirtiniz?
14. 6183’te belirtilen bağışlama sayılan tasarruflar ve hükümsüz sayılan tasarruflarıaçıklayınız?
15. 6183 madde 47 de belirtilen ödemenin mahsup edileceği alacaklar başlığını taşıyan hükmü açıklayınız?
16. Cebren tahsil şekilleri ve ödeme emrinin mahiyetini anlatınız?
17. GVK madde 86 toplama yapılmayan halleri belirtiniz?
18. Kurumlar vergisindeki kontrol edilen yabancı kurum kazancı hükmünü açıklayınız?
19. Örtülü sermaye, ilişkili kişi, transfer fiyat uygulamasını açıklayınız?
20. Kurumlar vergisindeki tam bölünme, kısmi bölünme ve hisse değişimi kavramlarını açıklayınız?
21. KDV’nin mükelleflerini sayınız?
22. KDV madde 9 daki vergi sorumluluğu kavramını açıklayınız?
23. KDV kanunundaki tam istisna ve kısmi istisna kavramlarını açıklayınız?
24. Katma değer vergisi madde 24 te belirtilen matraha dahil unsurları sayınız?
25. KDV kanunundaki emsal bedel ve emsal ücret kavramlarını açıklayınız?
26. KDV madde 29 vergi indirimi başlığını taşıyan hükmü açıklayınız?
27. İndirilemeyecek katma değer vergisi madde 30’u açıklayınız?
28. Katma değer vergisi kanununa göre tarhiyatın muhatabını açıklayınız?
29. 5604 sayılı mali tatil ihdas edilmesi hakkında kanunu anlatınız?
Not: ÖTV, ÖİV, BSMV ve ŞANS OYUNLARI vergisi de mali tatil kapsamına alınmıştır.
30. Un ticareti ile uğraşan A kolektif şirketinin bazı aylardaki un satışlarına ait bilgiler şöyledir:
|
Aylar |
Satış miktarı (kg) |
Satış tutarı (TL) |
|
Nisan 2011 |
3.000 |
24.600 |
|
Mart 2011 |
3.700 |
28.120 |
|
Şubat 2011 |
4.500 |
32.400 |
|
Ocak 2011 |
2.800 |
23.380 |
Şirket ortakları satışa konu olan unları zaman zaman ailevi ihtiyaçları içinde kullanmaktadırlar. Bu kapsamda şirketin ortağı bay A maliyet bedeli 27.000 TL olan 20.000 kg unu Nisan 2011 tarihinde, diğer ortak bay B maliyet bedeli 45.000 TL olan 16.000 kg unu Mart 2011 tarihinde, diğer ortak bay C ise maliyet bedeli 40.000 TL olan 12.000 kg unu Ocak ayında evine götürmüştür. Bu işletmeden çekilen değerler ile ilgili herhangi bir mali işlem yapılmamıştır. Şirketin bu 4 aydaki işlemleri dolayısıyla hesaplayacağı KDV’yi her ay ayrı olmak üzere hesaplayınız?
31. Bay (A), 2011 yılında aşağıdaki gelirleri elde etmiştir.
– Birinci işverenden alınan ücret 30.000TL
– İkinci işverenden alınan ücret 15.000TL
– Üçüncü işverenden alınan ücret 5.000TL
– İşyeri olarak kiraya verilen dükkan kirası (net) 17.600TL
– Mesken olarak kiraya verilen dükkan kirası 10.800TL
– Banka Mevduat Faizi 50.000TL
Ücretler ve işyeri kirası ile mevduat faizi ödemelerinden, ilgililerce gerekli vergi kesintileri (stopaj) yapılmıştır. İşyeri kirası %20 stopaj sonrası net tahsil edilen tutardır. Kira gelirlerinin beyanında götürü gider usulü benimsenmiştir. 2011 yılına ilişkin Gelir Vergisi Tarifesi aşağıdaki gibidir:
9.400 TL’ye kadar %15, 23.000 TL’nin 9.400 TL’si için 4.130TL, fazlası %20, 53.000 TL’nin 23.000 TL’si için 4.130TL (ücret gelirlerinde 80.000TL’nin 23.000TL’si için 4.130TL) fazlası %27, 53.000TL’den fazlasının 53.000TL’si için 12.230TL (ücret gelirlerinde 8.000TL’den fazlasının 80.000TL’si için 19.520 TL), fazlası %35
Gelir Vergisi Kanunun (GVK) hükümleri çerçevesinde, Bay (A)’nın 2011 yılı gelirlerinin beyan edilip edilmeyeceklerini, beyan edileceklerse beyan tutarlarını ve ödenmesi veya iadesi gereken gelir vergisi tutarını hesaplayınız.
32. Mükellef bay A eylül 2009 da 200.000 TL ye satın aldığı daireyi, kasım 2011 de 300.000 TL ye satmıştır. Mükellef bay A satış bedeli üzerinden binde 16,5 oranında tapu harcı ödemiştir. Mükellef bay A nın 2011 yılında ödeyeceği gelir vergisini hesaplayınız?
Not: ÜFE Ağustos 2009 endeksi (160,93) ve Ekim 2011 endeksi (200,94) olarak verilmiştir.
Cevap 32:
İlk olarak bilinmelidir ki gayrımenkullerin 5 yıl içerisinde elden çıkarılması değer artış kazancı kabul edilmekte ve 2011 yılında 8.000 TL, 2012 yılı içinse 8.800 TL’si bu kazancın istisnası olarak sayılmaktadır. Ayrıca GVK mükerrer madde 80 ve mükerrer madde 81 de bu konu açıklanmıştır.
Bu kanun hükümlerine göre ilk olarak endekslemede esas alınacak oran bulunmalıdır:
(200,94 – 160,93) / 160,93 = 0,2486
2009 yılında alınan gayrımenkulün endekslenmiş iktisap bedelini bulabilmek için:
( 1 + endeks oranı ) X iktisap bedeli
( 1 + 0,2486 ) X 200.000 = 249.720 TL
Safi kazanç ise
300.000 – (249.720 + 4.950 ) = 45.330 TL
* 4.950 TL satış bedelinin binde 16,5 i olan tapu harcıdır ve safi kazanç bulunurken maliyete dahil edilir.
Matrah:45.330 – 8.000 (2011 yılı için uygulanan istisna tutarı) = 37.330 TL
37.330 TL’nin 23.000 TL’ye kadar olan kısmı için hesaplanan vergi (4.130 TL), fazlası için oran % 27’dir.
Hesaplanan vergi: 7.999,1 TL’dir.
UYGULAMA 1: Bir gelir vergisi mükellefinin A ve B yıllara yaygın inşaat işi ve birde nalburiye dükkânı bulunmaktadır. Mükellef bu işlerin hepsi için 2011 yılında 240.000 ortak genel gider yapmıştır.
-Nalburiye işine ilişkin 2011 yılındaki toplam hâsılat 500.000 TL, aynı yıla ilişkin satılan malın maliyeti ise 350.000 liradır.
-1 Ocak 2011 yılında başlayan A inşaatı için yapılan toplam harcama 800.000 lira, kazanılan istihkak tutarı ise 1.000.000 liradır. İşe ait geçici kabul tutanağı 31 Ocak 2012 tarihinde idarece onaylanmıştır.
-1 Haziran 2011 de başlayan B inşaatı içinse yapılan toplam harcama 700.000 TL, kazanılan istihkak tutarı ise 1.000.000 liradır. İşe ait geçici kabul tutanağı 30 Nisan 2012 tarihinde idarece onaylanmıştır.
-1 Ocak 2011 tarihinde 73.000 liraya alınan ve faydalı ömrü 5 yıl olan minibüs, A inşaatında 210 gün, B inşaatında 55 gün, nalburiye işinde ise 100 gün kullanılmıştır.
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde mükellefin 2011 yılı gelir vergisi matrahını hesaplayınız?
Cevap uygulama 1:
GVK md. 42 ye göre birden fazla yıllara sirayet eden inşaat ve onarım işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl tespit edilir ve bahsi geçen yılın beyannamesinde gösterilir.
Amortisman tespiti:
73.000 / 5 = 14.600 (faydalı ömrü 5 yıl olan minibüsün 2011 yılı amortisman tutarı)
14.600 / 365 = 40 TL (2011 yılına ilişkin günlük amortisman tutarı)
|
İşler |
Gün sayısı |
İşlem |
Amaortisman dağıtımı |
|
Nalburiye |
100 gün |
100 X 40 =4.000 |
4.000 TL |
|
(A) inşaatı |
210 gün |
210 X 40 =8.400 |
8.400 TL |
|
(B) inşaatı |
55 gün |
55 X 40 =2.200 |
2.200 TL |
|
Toplam |
365 gün |
|
14.600 TL |
Ortak (müşterek) genel gider dağıtımı:
Yıllara yaygın inşaat işleriyle beraber yapılan işlerde genel giderler, inşaat işlerinin harcaması diğer işlerin hasılatı tutarlarının birbirine oranı dahilinde tespit edilir.
|
İşler |
Hasılat ve harcama tutarları |
Oran |
Hesaplama |
Ortak gider dağıtımı |
|
Nalburiye |
500.000 TL |
(500.000 / 2.000.000) |
% 25(240.000 X %25)60.000 TL(A) inşaatı800.000 TL(800.000 / 2.000.000)
% 40(240.000 X %40)96.000 TL(B) inşaatı700.000 TL(700.000 / 2.000.000)
%35(240.000 X %35)84.000 TLToplam 2.000.000 TL%100 240.000 TL
GVK md. 44 e göre inşaat ve onarım işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün idarece onaylandığı tarih, diğer hallerde ise işlerin fiilen tamamlandığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir. Bu nedenle (A) ve (B) inşaat işlerindeki gelir ve giderler geçici kabulün onay tarihi olan 2012 yılındaki beyannamede gösterilmelidir.
Bu durumda mükellefin 2011 yılı matrahı sadece nalburiye işinden oluşmaktadır.
|
Nalburiye işi hasılat tutarı |
500.000 TL |
|
Satılan malın maliyeti |
(-) 350.000 TL |
|
Gayrı safi kar |
150.000 TL |
|
Amortisman payı |
(-) 4.000 TL |
|
Genel gider payı |
(-) 60.000 TL |
|
Gelir vergisi matrahı |
86.000 TL |
Uygulama 2:
Mükellef A 2011 yılında 24.000 TL mesken kira geliri elde etmiştir. Bu meskeni için almış olduğu kredilerin 2011 yılında 4.000 TL faizini ödemiştir. Ayrıca aynı mesken için 350 TL emlak vergisi, 150 TL ısıtma gideri, 500 TL amortisman, kendisi başka bir meskende kira oturduğu içinde 3.000 TL kira bedeli ve 1.000 TL sigorta primi ödemiştir. Başka bir geliri bulunmayan ve gerçek gider yöntemini seçen bu mükellefin 2011 yılında ödeyeceği vergiyi hesaplayınız?
Tarife: 0 – 9.400 %15
9.400 – 23.000 %20
23.000 – 53.000 %27
53.000 ve üzeri için % 35 dilim uygulanacaktır.
Cevap:
Mükellef A nın giderleri toplamı 4.000 + 350 + 150 + 500 + 3.000 + 1.000 = 9.000 TL
ancak gerçek gider yöntemini seçen mükelleflerde istisnaya isabet eden kısım bu hesaplamaya dahil edilmez ve gerçek gider şu formül uygulanarak bulunur:
gerçek gider= (vergiye tabi hasılat x indirilecek gider)
toplam hasılat
vergiye tabi hasılat istisna düşüldükten sonra bulunur =
24.000 – 2.800 (istisna) =21.200
gerçek gider = 21.200 x 9.000 = 7. 950 TL
24.000
Matrah = 24.000 – 2.800 (istisna) – 7.950 (gerçek gider) = 13.250 TL
13.250 liranın hesaplanan vergisi ise 2.180 TL dir. Bu tutar 2011 yılında ödenecek vergi miktarıdır.
