İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif danışmanlık faaliyetidir.
İç denetim, kurumun risk yönetim, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek, geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.
İç denetim uygulamalarının yürütülebilmesi için:
>>İç Kaynaklar – Organizasyon denetim faaliyetleri için kurum içinde İç Denetim Departmanı oluşturabileceği gibi süregelen görevlerde bir kısım denetim uygulamalarını görev tanımına ekleyebilir (çevresel, güvenlik vs. riskler için). İç Denetim Departmanı diğer bölümlerde çalışan personeli de denetim ekiplerinin bir parçası olarak bünyesinde bulundurabilir.
>>Belli Bir Yöneticiye Raporlama Yapan Tamamen Dışarıdan Yürütülen Denetim Fonksiyonu – Organizasyon denetim faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla harici bir denetim firması ile anlaşır. Bir kısım şirketlerin iç denetim fonksiyonlarının dış denetçiler tarafından yürütülmesi kanun ya da yönetmeliklerle yasaklanmış olabilir.
>>Yukarıdaki Metotların Birleşimi – Organizasyon bir kısım özellikli işler için dışarıdan uzman şirketlerle anlaşılabileceği gibi dışarıdan bir ya da iki uzman ile anlaşabilir ve proje ekiplerinde iç denetim elemanları bulundurabilir. Yönetim Kurulu, üst yönetim ve düzenleyici otoritelerin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla tüm önemli iç denetim aktiviteleri atanan bir yönetici (örneğin İç Denetim Yöneticisi) tarafından koordine edilir.
Önerilen Uygulamalar
>>İç denetim fonksiyonunu yerine getirecek elemanların sayısı onaylanan denetim planında belirlenen faaliyetler için gerekli olan becerilere sahip kişi sayısına göre belirlenir.
>>İç Denetim Yöneticisi, üst yönetim ve denetim komitesi ile görüş alışverişinde bulunarak en maliyet azaltıcı iç kaynaklar ile dış kaynaklardan sağlanacak denetçi karışımını belirler.
>>İç denetim fonksiyonunun genişliği benzer organizasyonların en iyi uygulaması esas alınarak belirlenir.
>>Denetim Komitesi, yıllık denetim planının bir parçası olarak, kaynakların uzmanlığını ve uygunluğunu gözden geçirir ve ölçer.
>>Gerçekleştiği takdirde, Denetim Komitesi, dış denetçi firmaların anlaşmalarını da gözden geçirerek onaylar ve hizmetin verimliliğini izler.
Büyüme Sürecinde Kontrolü Kaybetmemenin Kuralları
Faaliyetleri genişleyen ve/veya iş hacmi artan Kobiler’de kontrol sisteminin işlerliği daha da önemli hale gelmektedir. İç kontrol sistemi öyle bir yapıda oluşturulmalıdır ki büyümenin getirdiği problemler, yerine getirilen kontrol faaliyetlerinde aksamalara neden olmamalıdır. İç kontrol sisteminin, kendini sürekli yenileyen ve geliştiren bir süreç olduğu unutulmamalıdır.
İç kontrol sisteminin etkinliğini sağlayacak kritik başarı faktörleri aşağıda sıralanmıştır.
KOBİ’lerde Faaliyet Sonuçlarının İzlenmesi Ve Yönetim Raporlama
KOBİ’lerde sermayedar ve şirket yöneticileri faaliyetlere ilişkin sonuçları izleyebilmek için finansal raporlar, diğer yönetim raporları ve iç denetim raporları vb. araçlar kullanırlar.
İzleme faaliyetlerinin kapsamı ve sıklığı kontrol edilen risklerin ciddiyeti ve riskleri azaltan kontrollerin önemine bağlı olarak değişir.
İzleme sürecinde tespit edilen aksaklıklara ilişkin düzeltici önlemler derhal yerine getirilmelidir.
Sermayedar ve yöneticiler şirketin ana ve yardımcı faaliyetlerinin tümünü izleyebilmeli ve değerlendirmelerini bu çerçevede yapabilmelidir.
Kaynak: www.tide.org.tr
