1 sıra no.lu MSUGT ile belirlenen Muhasebe Usul ve Esasları’nın IV/B-1 bölümünde, belirli bir dönemde bir işletmenin faaliyetlerini finanse etmek için sağladığı kaynakları ve bu kaynakların kullanıldığı yerleri özetleyen, finansal durumdaki değişmeleri açıklayan fon akım tablolarının düzenlenme ve sunulma esasları düzenlenmiştir. Fon akım tablolarında kullanılan fon kavramı; tüm finansal araçlar anlamında veya net işletme (çalışma) sermayesi anlamında ya da para ve para benzerleri anlamında kullanılır. Fon kavramının içeriğine göre fon akım tabloları;
- Fon Akım Tablosu,
- Nakit Akım Tablosu,
- Net İşletme (Çalışma) Sermayesindeki Değişim Tablosu, olarak ifade edilir.
Fon Akım Tablosu: İşletmenin, belirli bir hesap döneminde sağladığı fon kaynaklarını ve bunların kullanım yerlerini gösteren tablodur. Bu tabloda, fon kavramı tüm finansal araçları kapsar.
Nakit Akım Tablosu: İşletmenin belirli bir hesap dönemi içinde ortaya çıkan nakit akışlarını, kaynakları ve kullanım yerleri bakımından gösteren tablodur. Bu tabloda fon kavramı, kasa mevcudu ve bankadaki mevduatları kapsar.
Net İşletme (Çalışma) Sermayesindeki Değişim Tablosu: İşletmenin belirli bir hesap döneminde, net işletme sermayesinin kaynaklarını ve kullanım yerlerini gösteren tablodur. Bu tabloda fon kavramı, dönen varlıklar ile kısa vadeli yabancı kaynaklar farkını belirten net işletme (çalışma) sermayesini kapsar. Net işletme sermayesi formülü aşağıdaki gibidir:
Net İşletme Sermayesi = Döner Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar
Not: Net işletme (çalışma) sermayesi değişim tablosu ise aşağıda verilmiştir. (Tablo I.)
Fon akım tablolarının düzenlenme amacı, bir işletmenin yatırım ve finansman faaliyetlerini ve dönem içindeki finansal durumundaki değişikliklerini kapsayan bilgilerin, mali tablo kullanıcılarına sunulmasıdır. Tablolar, işletmenin nakit veya işletme (çalışma) sermayesini doğrudan etkileyen finansman ve yatırım faaliyetlerinin bütün önemli yönlerini açıklayarak;
- İşletmenin dönem boyunca faaliyetlerden sağladığı fonları, yatırım ve finansman faaliyetlerini özetler,
- Dönem boyunca finansal durumda meydana gelen değişiklikleri açıklar.
Fon Akım Tabloları Düzenleme Kuralları:
- Fon akım tabloları, temel mali tablolar ile birlikte sunulur. Bu tablolar, gelir tablosunun sunulduğu her dönem için, cari dönem ve önceki dönem verilerini içerecek biçimde düzenlenir.
- Fon akım tabloları düzenlenirken fon kavramının hangi anlamda kullanıldığı açıkça belirtilir.
- Fon akım tablolarında, olağan faaliyetlerden sağlanan veya faaliyetlerde kullanılan fonlar, diğer fon kaynak ve kullanım yerlerinden ayrı başlıklar altında sunulur. Böylece işletmenin fon yaratma gücünün ne olduğu veya faaliyetlerinde ne ölçüde fon kullanıldığı ortaya konulur.
- İşletmenin olağan faaliyetleri dışında kalan olağan dışı işlemlerle ilgili olarak elde edilen veya kullanılan fonlar, önemli tutarlarda olmaları durumunda, olağan faaliyetlerle ilgili olarak sağlanan veya kullanılan fondan ayrı bir başlık altında sunulur.
- Bazı finansal işlemler, bir tür varlığın diğer bir varlık türüyle değiştirilmesi biçiminde ortaya çıkar
Tablo I.
NET İŞLETME (ÇALIŞMA) SERMAYESİ DEĞİŞİM TABLOSU
DÖNEN VARLIKLAR
KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR (-)
NET İŞLETME SERMAYESİ
NET İŞLETME SERMAYESİ DEĞİŞİMİ
NET İŞLETME SERMAYESİ KAYNAKLARI
FAALİYETLERDEN SAĞLANAN KAYNAKLAR
Olağan Kâr
Amortismanlar (+)
Fon çıkışı gerektirmeyen diğer giderler (+)
Fon girişi sağlamayan gelirler (-)
OLAĞANDIŞI FAALIYETLERDEN SAĞLANAN KAYNAKLAR
Olağandışı Kâr
Fon çıkışı gerektirmeyen diğer giderler (+)
Fon girişi sağlamayan gelirler (-)
DURAN VARLIKLAR TUTARINDAKI AZALIŞLAR
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKI ARTIŞLAR SERMAYE ARTIRIMI
HISSE SENETLERI IHRAÇ PRIMLERI
NET İŞLETME SERMAYESİ KULLANIM YERLERİ
FAALİYETLE İLGİLİ KULLANIMLAR
Olağan Zarar
Amortismanlar (-)
Fon çıkışı gerektirmeyen diğer giderler (-)
Fon girişi sağlamayan gelirler (+)
OLAĞANDIŞI FAALİYETLERLE İLGILİ KULLANIMLAR
Olağandışı Zarar
Fon çıkışı gerektirmeyen dijer giderler (-)
Fon girişi sağlamayan gelirler (+)
ÖDENEN VERGI VE BENZERLERİ ÖDENEN TEMETTÜLER
DURAN VARLIKLAR TUTARINDAKİ ARTIŞLAR
UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLARDAKİ,AZALIŞLAR SERMAYEDEKİ AZALIŞLAR
DÖNEMSONU NET İŞLETME SERMAYESİ
DÖNEMBAŞI NET İŞLETME SERMAYESİ (-)
NET İŞLETME SERMAYESİ ARTIŞ VEYA AZALIŞI (3)
