* Finansal analiz, finansal tablolardaki çeşitli hesaplar arasındaki ilişkilerin kurulmasını, ölçülmesini ve yorumunu kapsayan bir faaliyettir.
* Finansal analiz yapılarak, işletmenin mevcut durumu değerlendirilip, geleceğe ilişkin kararlar alınmaktadır.
* Finansal analiz, finansal planlama ve finansal denetimin ön koşuludur. Mevcut bilinmeden, planlama yapılamaz.
Finansal Analiz
* Finansal analiz, bizzat işletme tarafından yapılabileceği gibi, işletmeye kredi veren kurumlar veya yatırımcılar tarafından da yapılabilir.
* Finansal analiz yapılırken, bilanço ve gelir tablosundan yararlanılır.
Bilanço ve Gelir Tablosu
* Bilanço, bir işletmenin belli bir anda sahip olduğu varlıklarla, bu varlıkların sağlandığı kaynakları bir düzen içinde gösteren mali tablodur.
* Gelir tablosu, bir işletmenin belirli bir hesap döneminde elde ettiği gelirlerle, yaptığı giderleri, tasnifli bir şekilde gösteren ve bir dönem faaliyetinin sonucunu kâr veya zarar olarak özetleyen tablodur
Finansal Analiz Türleri
* Finansal analizin iki türü vardır.
1. Statik finansal analiz
2. Dinamik finansal analiz
* Statik finansal analiz, belli bir döneme ait finansal verilerle faaliyet sonuçlarının analizidir.
* Dinamik finansal analiz, işletmenin cari dönem verilerinin geçmiş yıllar veya rakip işletmelere ait verilerle karşılaştırılması yoluyla yapılır.
Finansal Analizin Amacı
* Finansal analizin yapılma amacı, bir işletmeyle ilgili olarak şu bilgileri elde etmektir:
* İşletmenin likidite durumu
* İşletmenin karlılık durumu
* İşletmenin sermaye yapısı
* İşletme aktiflerinin kullanım durumu
Mali Analiz Teknikleri
* Oranlar
* Karşılaştırmalı Tablolar Yöntemi
* Dikey Yüzdeler Yöntemi
* Trend/Eğilim Yüzdeleri Yöntemi
* Fon Kaynak ve Kullanım Tablosu
ORAN ANALİZİ
* Oran, mali tablolarda yer alan çeşitli kalemler arasındaki basit matematiksel bir ilişkiyi gösterir.
* Çok sayıda oran elde edilebilir. Fakat, önemli olan, anlamlı ve gerekli oranları hesaplamaktadır.
* Oranlar, doğru ve amaçlara uygun olarak yorumlanmalı ve sektör ortalamaları ile karşılaştırılmalıdır.
Oran Analizi
* Oranlar, oranda yer alan değerlerin tutarları da dikkate alınarak yorumlanmalıdır.
* Yorum yapılırken, enflasyonun oranlar üzerindeki etkisi gözönünde bulundurul- malıdır.
* Mevsimsel ve devresel değişikliklerin oranlar üzerindeki etkisi de dikkate alınmalıdır.
Mali Analizde Kullanılan Oranlar
* Bilanço ve gelir tablosu verilerinin analizinde kullanılan oranlar, dört grupta toplanmaktadır.
1. Likidite oranları,
2. Mali yapı / Kaldıraç oranları,
3. Faaliyet oranları,
4. Kârlılık oranları.
5. Borsa-Performans oranları
Likidite Oranları
* Likidite, bir varlığın düşük maliyetle ve hızlı bir şekilde nakde dönüşme yeteneğidir.
* Likidite oranları, işletmenin kısa vadeli borçlarını zamanında ödeyebilme gücünü gösterir.
* Teknik likidite, işletmenin vadesi gelen borçlarını ödeyebilme gücünü, gerçek likidite ise, işletmenin tasfiyesi halinde borçlarını ödeyebilme gücünü ifade eder.
* Kısa vadeli analizlerde genellikle teknik likidite kullanılmaktadır.
* Cari Oran= Döner Değerler/Kısa Vad. Borçlar
“2” veya “1.5” olması iyidir.
* Asit-Test Oranı=Döner Değerler-Stoklar/KVB
“1” veya “1”’den büyük olması iyidir.
* Hazır Değ. Oranı = Hazır Değerler/KVB
%20 ve üzerinde olması iyidir.
Mali Yapı/Kaldıraç Oranları
* Mali yapı oranları, işletmenin ne ölçüde borçla finanse edildiğini ve borçla finansmanının işletme için ne kadar yararlı olduğunu ölçmeye yarar.
* Mali yapı oranlarıyla, işletmenin finansmanında kullanılan yabancı fonların oranı ölçülmeye ve işletmenin gelirleriyle sabit ödemelerini kaç defa karşıladığı belirlenmeye çalışılır.
Mali Yapı Oranları
* Toplam Borç Oranı=Top. Borç/Top. Aktifler
%50 ve altında olması iyidir. (Kaldıraç Oranı)
* Toplam Borç/Özsermaye Oranı
“1” veya “1”den küçük olması iyidir.
* Kısa Vad. Borçlar/Özsermaye Oranı
%35 ve altında olması iyidir.
* Sabit Varlıklar/Özsermaye Oranı
“1”in altında olması iyidir.
* Faiz Karşılama Oranı = FVÖK/Faiz
“8/1” veya “7/1” olması iyidir.
* Faiz Karşılama Oranı = VSK+Faiz / Faiz
“4/1” olması iyidir.
* Sabit Ödemeleri Karşılama Oranı
VÖK+Faiz+Kira+Amortismanlar
Faiz+Kira+Anapara Taksitleri
“2/1” olması iyidir.
Faaliyet Oranları
* Faaliyet oranları, işletmelerin sahip oldukları varlıkları ne derece etkin kullandıklarını gösteren oranlardır.
* Faaliyet oranları, varlıkların devir hızı olarak bilinir. Bu oranlar, varlıkların herbir lirasının yarattığı geliri ölçer.
* Faaliyet oranlarının payında, satışlar, paydasında ise, ilgili hesaplar yer alır.
* Alacak Devir Hızı= Kredili Satışlar
Tic. Alacaklar
* Alacak Tahsil Süresi= Alacaklar*360
Kredili Satışlar
* Stok Devir Hızı=SMM / Ortalama Stoklar
* Stok Devir Hızı= Net Satışlar
Ortalama Stoklar
* Özsermaye Devir Hızı= Net Satışlar Özsermaye
* Aktif Devir Hızı= Net Satışlar
Aktif Toplamı
* Döner Sermaye Hızı= Net Satışlar
Döner Sermaye
* Sabit Varlık D. Hızı= Net Satışlar
Sabit Varlıklar
Karlılık Oranları
* Kârlılık oranları, işletmelerin faaliyetleri sonucunda elde ettikleri başarıyı ölçmeye yarayan oranlardır.
* Kâr miktarının değerlendirilmesinde, şu faktörler gözönünde bulundurulur.
1. Sermayenin alternatif getirisi
2. Önceki yıl kârların gelişim seyri
3. Genel ekonomik koşullar
4. Aynı endüstrideki işletmelerin kâr oranları
* Karlılık oranları, satışlar, özsermaye ve varlıklar üzerinden hesaplanabilir.
Karlılık Oranları
* Brüt Kar Marjı= Brüt Kar / Satışlar
* Net Kar Marjı= Net Kar / Satışlar
* Net Kar/Özsermaye= Net Kar * Satışlar Satışlar Özsermaye
* Yatırım Karlılığı= Net Satışlar * Kar
Aktif Toplamı Net Satışlar
Borsa Performans Oranları
* Fiyat/Kazanç Oranı= Hisse Senedi Fiyatı
Hisse Başına Düşen Kar
* Piyasa Değeri-Defter Değeri = Piyasa Değeri
Defter Değeri
* Hisse Başına Kar = Dönem Net Karı
Hisse Senedi Sayısı
KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR YÖNTEMİ
* Karşılaştırmalı tablolar yöntemi, işletmelerin birden fazla dönemine ait bilanço ve gelir tablolarının kendi aralarında karşılaştırılmasıyla yapılmaktadır.
* Karşılaştırmalı analiz, işletmelerin gelişme yönü hakkında bilgi sağlamaya yarar.
* Yorum yaparken, enflasyon dikkate alınmalıdır.
* Mutlak rakamlar ve yüzdeler birlikte ele alınıp incelenmelidir.
EĞİLİM YÜZDELERİ (TREND) YÖNTEMİ
* Trend analizinde, birbirini izleyen dönemlere ait mali tablolarda yer alan kalemlerin temel/baz alınan mali tablo kalemlerine göre gösterdiği artış veya azalışlar yüzde olarak hesaplanmaktadır.
* Baz yılın seçiminde dikkatli olunmalıdır.
* Yorum yapılırken enflasyon göz önünde bulundurulmalıdır.
DİKEY YÜZDELER YÖNTEMİ
* Dikey yüzde analizi ile, mali tablolarda bulunan her bir kalemin toplam veya grup içindeki oransal büyüklüğü incelenir.
* Yüzde yönteminde, kalemin alt olduğu grup veya genel toplam 100 kabul edilir ve her bir kalemin toplam içindeki yüzdesi hesaplanır.
* Kalemlerin toplam içindeki nisbi önemini gösterir ve işletmenin, diğer işletmelerle karşılaştırılmasına olanak sağlar.
FON KAYNAK VE KULLANIM TABLOSU
* Fon kaynak ve kullanım tablosu, işletmenin belli bir dönem içerisinde sağladığı fonları ve bu fonların kullanılış yerlerini gösterir.
* Buradaki fon kavramı, tüm finansal değişimleri ifade etmektedir.
* Fon Kaynak Kullanım Tablosuyla, finansal tablolarda görülmeyen fon akımları ortaya konarak, faaliyet sonucu elde edilen veya alınan fonların nerelerde kullanıldığı ayrıntılı olarak gösterilir.
* Fon kaynak ve kullanım tablosu, devre başı ve devre sonu bilançolarının karşılaştırılmasıyla düzenlenir.
* Karşılaştırma sonucunda bilanço kalemlerindeki değişiklikler, kaynak ve kullanım olarak sınıflandırılmalıdır.
* Fon kaynakları
1. Aktiflerde azalış
2. Borçlarda artış
3. Öz sermayede artış
4. Amortismanlarda artış
* Fon kullanımını
1. Aktiflerde artış
2. Borçlarda azalış
3. Öz sermayede azalış
