İşletmenin ödemek zorunda dolduğu vergi ve sigortalar kısa vadeliI borçlar içinde önemli bir yer tutar. Daha önce de belirtildiği gibi bunlar "Ödenecek Vergi ve Fonlar" ile "Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri" hesapları ile izlenirler.
Tahakkuk ettiklerinde alacaklandırılan bu hesaplar ödendiklerinde borçlu olarak kaydedilirler. Dönem sonunda bu hesapların henüz ödenmemlş olan bakiyeleri bilançoda kısa vadeli borçlar içinde yer alır.
Ödenecek Vergi ve Fonlar ile Ödenecek Sosyal GüvenIik kesintileri hesapları hem borç hesabı, hem de pasif geçici hesaplar olduğundan TTK'nun 75. maddesine göre itibari değerleri üzerinden değerlenirler. Bu değerlerin itibari değerleri deftere yazılı olan mukayyet değerleridir.
VUK'nun 285. ve 287 maddelerine göre de bu gibi değerler mukayyet değerleri üzerinden değerlenirler.
Vergi ve sigorta borçlarının envanteri yapılırken hesapların tutarları tahakkuk fişleri ile karşılaştırılarak kontrol edilir. Bu tutarlara işletmeye ait olmayan vergi ve sigortaların, gecikme cezalarının dahil olup olmadığı araştırılır.
İşletmeye ait olmayan vergi ve sigortaların, gecikme cezalarının gider hesaplarından çıkarılarak kanunen kabul edilmeyen giderlere kaydedilmesi gerekir. Vadesi geldiği halde ödenmemiş sigorta primleri de gider olarak yazılamaz.
